Serwer jest programem lub urządzeniem, które ma za zadanie świadczyć usługi i współdzielić zasoby przez dostarczenie konkretnych funkcjonalności, lub udostępnianie zasobów innym urządzeniom w sieci – tzw. klientom.
Działanie serwera w relacji z klientem opiera się na dwóch możliwych modelach: serwer – klient i P2P (peer-to-peer). W przypadku modelu serwer-klient główną zasadą jest podział ról pomiędzy urządzeniami – jedno zapewnia oczekiwane usługi, drugie łączy się z pierwszym i wysyłając żądanie korzysta z nich. Serwer pozostaje w stałej gotowości do odbioru żądań, przetwarzania ich i w możliwie najkrótszym czasie wysyła odpowiedź do urządzenia-klienta. Jest to model hierarchiczny.
Drugi model – peer-to-peer charakteryzuje się tym, że każde urządzenie w sieci jest jednocześnie serwerem i klientem, a role są równorzędne. Oznacza to, że urządzenia w sieci jednocześnie wysyłają i odbierają pliki lub wzajemnie świadczą sobie usługi. P2P jako relacja jest najczęściej stosowana w celu sprawnej wymiany plików między użytkownikami.
Każdy komputer może być serwerem, ale nie każdy powinien
W teorii każdy komputer może pracować jako serwer, jednak od tego typu urządzeń oczekuje się nieprzerwanego działania w długim okresie czasu (liczonym nawet w latach), niskiego ryzyka awarii i bezpieczeństwa trzymanych na nim danych.
Administracja serwerami oznacza zarządzanie, obsługę i serwisowanie tych urządzeń. Hosting, czyli udostępnienie miejsca na profesjonalnym serwerze stale podłączonym do internetu, pracującym non-stop jest dziś praktyką powszechnie przyjętą.